Faire du vélo à... Dubai!

Le cyclisme à Dubaï : entre marketing et passion
05 février 2014

Après le Qatar et Oman, c’est maintenant Dubaï qui lance son épreuve cycliste ! Mais quel est l’intérêt que le petit émirat, membre de la fédération des Emirats Arabes Unis, porte au vélo ?

Contrairement aux idées reçues, le cyclisme amateur est en plein développement à Dubaï, et il suffit pour s’en rendre compte de faire un tour dans l’un des magasins de cycles flambants neufs que compte la ville : Trek, Cannondale, Specialized, … les plus grandes marques équipant les professionnels se sont implantées dans la capitale économique des Emirats. Des clubs, regroupant principalement des passionnés Européens, Américains ou Australiens installés dans le pays sont en plein essor, tant pour le vélo de route que pour le triathlon, très à la mode à Dubaï. Une épreuve professionnelle à Dubaï n’est donc pas l’idée complètement saugrenue qu’on a pu décrire.

Les autorités investissent dorénavant des moyens importants pour faciliter la pratique du cyclisme, mais pour le moment, les réalisations concrètes peinent à suivre les effets d’annonce et les campagnes marketing et communication. Ainsi, l’interminable piste d’Al Qudra, entièrement réservée aux vélos ajoute 67 kilomètres au 37 autres bornes de pistes cyclables que comporte la ville. En réalité, cette immense route est située dans le désert, éloignée de la ville et surtout de tout abri ombragé ! Et on est encore bien loin des 850 kilomètres de pistes cyclables que l’autorité des transports de l’Emirat, la RTA (sponsor du Tour de Dubaï), annonçait «à terme» en 2009…



Encore une fois, le vélo est avant tout un vecteur d’image, utilisé à la fois pour son aspect écologique ainsi que pour le formidable pouvoir de publicité du spectacle de la diffusion télévisée. Rashid Al Kamali, le directeur marketing du Dubaï Sports Council, également sponsor de l’épreuve, l’assurait dès la présentation du projet, en janvier 2013 : «Cet événement nous permettra d’attirer les meilleurs cyclistes du monde et de mettre en valeur la beauté de Dubaï». A l’instar de celui du marathon de Dubaï, le parcours n’a donc pas été tracé au hasard, et fera la part belle au Burj Al Arab ainsi qu’au Burj Khalifa, les deux gratte-ciels emblématiques de la ville.

On retrouve là l’une des motivations essentielles du Tour d’Oman, organisé en grande partie grâce à la volonté du sultanat de développer le tourisme. Mais à l’instar du Qatar, Dubaï et les Émirats compte également devenir une nation montante du sport dans les années à venir. Rashid Al Kamali ne le cachait pas : «Le cyclisme est un sport olympique. Notre objectif est de créer des champions olympiques ici aux Emirats, et nous voudrions créer le prochain Alberto Contador», déclarait-il il y a déjà plus d’un an.

Après une vingtaine d’années d’investissements dans le football national, les Emirats Arabes Unis ont enfin un joueur intéressant les plus grands clubs européens, le meneur de jeu Omar Abdulrahman. Alors, à quand un champion cycliste Dubaïote ?

Dubai wil nieuwe fietsbestemming worden FIETSEN TUSSEN DE ZANDDUINEN

Het is er veel te heet, de auto is er koning en er zijn geen fietspaden. Welkom in Dubai. Tot voor kort: want als het van de emir van Dubai afhangt, wordt zijn land de nieuwe fietsbestemming.

Nee, het is geen fata morgana, maar verrassend is het wel. In het midden van de roodbruine zandduinen buiten Dubai ligt een fietspad. Een heuse super-de-luxe fietssnelweg dan nog wel, in het midden van de woestijn. Geen voorbijzoevende SUV's, luidruchtige bromfietsen en zelfs geen skeeleraars, maar een pad exclusief voor fietsers, dat zich kilometers ver in de woestijn uitstrekt en die de fietser in een grote lus door het dorre landschap gidst. Wie de lus helemaal doet, heeft er meer dan 80 kilometer op zitten.

Toen de machtigste man van Dubai, sjeik Mohammed bin Rashid Al Maktoem, vanuit zijn 4x4 op weg naar zijn paleis in de woestijn grote horden fietsers zag voorbijrijden, raakte hij geïntrigeerd. Hij droeg de Roads and Transport Authority op om de coureurs te vragen wat hen bezielde en wat hij eventueel voor hen kon doen. 'Maak fietsen in Dubai veilig', klonk het in koor.

Een oproep die niet in dovemansoren is gevallen. Twee jaar later ligt het Al Qudra-fietspad ofwel de fameuze 'lollipop' te blinken in de woestijn, en dat is nog maar het begin. De sjeiks nemen het fietsen en de bijbehorende citymarketing bloedserieus. De overheid kwam intussen zelfs met een Bicycle Master Plan aanzetten. In de volgende jaren komen er 850 kilometer nieuwe fietspaden in Dubai. Die doorkruisen zowel de drukke zakenwijken als nieuwe locaties in de woestijn. Zo komt er 23 kilometer pad langs de drukke Jumeirah street, 67 kilometer langs de Seih Assalam road en 11 kilometer in Bur Dubai. Als het van de sjeiks afhangt, wordt Dubai dus een fietsbestemming.

Intussen slaagde filmtekenaar Mohammed Saeed Harib, die eerder al grote golf- en paardensportevenementen in Dubai organiseerde, de koers naar zijn stad te halen. Begin februari zoefden wielernamen als Rui Costa, Joaquim Rodriguez en Fabian Cancellara tussen de zandduinen tijdens de allereerste Dubai Tour. Met de wereldtentoonstelling van Dubai in 2020 in het vooruitzicht ziet Harib de tour als ideale citymarketing.

Deze zomer was er ook al de Ramadan Race, een evenement onder patronage van sjeik Hamdan bin Mohammed Bin Rashid Al-Maktoum, waarbij honderden fietsers 70 kilometer door de stad reden. En in december fietsten meer dan 400 wielerfanaten 92 kilometer door en rond de stad voor de vierde editie van de Cycle Challenge.

Brussel in de spits

Stewart Howison, een Schot die vijf jaar geleden naar Dubai verhuisde, was een van die fervente fietsers aan wie de sjeik vroeg wat er in Dubai moest veranderen. 'Ik merkte dat er veel mensen fietsten in Dubai en algauw laaide mijn vroegere passie opnieuw op', zegt Howison. 'Dus richtte ik de Facebookgroep Cycle Safe Dubai op, waar ik met een man of zeven afsprak om op vrijdagavond en zaterdagochtend vroeg te fietsen.' Enkele jaren later telt de groep een kleine 3.000 leden en wordt er drie keer per week getraind.

Zo wordt het, zelfs middenin de woestijn, druk op de baan: je spot er op vrijdagavond ook de Dubai Roadsters-club, met evenveel leden. Op drukke momenten moet Howison zijn Cycle Safers zelfs in groepen van 50 opdelen, zegt hij. 'Maar dat proberen we in te perken voor de veiligheid. De wegen, gemiddeld vier rijvakken in twee richtingen, zijn hier heel druk en de meeste bestuurders zijn niet aan fietsers gewend. In de stad rijden we alleen met een politiepatrouille.'

Parijs-Roubaix

'Rijden in Dubai is inderdaad een beetje zoals fietsen in Brussel tijdens de spits', beaamt Johan Vansummeren, in 2011 nog winnaar van Parijs-Roubaix. Al enkele jaren komt hij na de grote zomerrondes een paar weken uitblazen in Dubai. Vansummeren gaat dan fietsen buiten de stad. 'Meestal vertrekken we op vrijdagochtend rond 6 uur aan het Meydan-hotel. We fietsen doorgaans met een groep van meer dan 100 mensen en doen zo'n 150 kilometer door de woestijn. Je ziet een prachtig landschap en de wegen zijn perfect in orde. Maar het is wel veel rechtdoor natuurlijk: in Dubai heb je geen Vlaamse kronkelwegjes.' Maar heuvels zijn er wel. 'Duinen op en af rijden: dat is natuurlijk niet zoals de cols, maar in combinatie met de wind kan het wel knap lastig zijn.'

Die wind, dat is geen koud Vlaams lentewindje. Wie houdt het in hemelsnaam uit op de fiets in een verzengende woestijnhitte die je nog het best kan vergelijken met een gigantische haardroger? 'In tegenstelling tot wat je zou denken is het hier niet altijd warm', zegt Stewart Howison. 'Dubai heeft zelfs het beste fietsweer ter wereld. In Schotland is het in de winter te koud om te rijden, of regent het vaak. Hier regent het nooit.'

In Europa zijn de zomermaanden het fietsseizoen, in Dubai is het net omgekeerd. 'Hier zijn de zomermaanden weggelegd voor de hardcorefietsers', zegt Howison geamuseerd. 'Dan kan het hier 38 graden heet worden. Maar de rest van het jaar is het een aangename 25 tot 30 graden.' En voor wie Howison van net iets te veel enthousiasme wil beschuldigen: zelfs de Zwitserse wielerkampioen Fabian Cancellara fietst graag in Dubai. Hij verkiest zelfs Dubai boven de Ronde van de Middellandse Zee of Andalusië - te koud - of Australië en Argentinië - veel te heet.

Kortom, de troeven heeft Dubai in handen, nu ze alleen nog uitspelen. En daarvoor ziet Johan Vansummeren potentieel uit onverwachte hoek. 'Als vrouwen in Europa met hun mannen meegaan op fietsreis valt er doorgaans niets te beleven. In Dubai is dat anders: het is een fantastische stad waar heel veel te zien én te shoppen valt.'

Het Al Qudra-fietspad omvat 87 kilometer en vertrekt ten zuiden van Dubai-stad langs de Al Qudra-autoweg. 'Duinen op en af rijden: dat is natuurlijk niet zoals de cols. Maar in combinatie met de wind kan het wel knap lastig zijn.'

De Tijd / Sabato  
29 maart 2014