Elke dag dronken fietser op de bon geslingerd, maar hoe lang zullen zij nog worden beboet?

Bijna elke dag wordt in ons land een fietser beboet omdat die onder invloed rondrijdt. Dat blijkt uit cijfers van mobiliteitsminister Georges Gilkinet.
Elke dag worden er in ons land 42 fietsers om één of andere reden beboet, aldus cijfers die vicepremier en minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) aan het parlement bezorgde.

Opmerkelijk: het gros van de boetes – zo’n 20 procent van de jaarlijks meer dan 15.000 overtredingen – wordt uitgedeeld omdat een fiets onvoldoende is uitgerust. Zo ontbreekt al eens een bel of zijn er onvoldoende reflectoren.

Daarna volgen de fietsboetes die mensen wellicht bekender in de oren klinken: het negeren van verkeerslichten, het ontbreken van fietsverlichting of het fietsen op plekken waar dat niet is toegestaan.

Elke dag worden ook vier fietsers op de bon gezwierd omdat ze al rijdend telefoneren. Tegelijk zit het aantal boetes voor fietsers onder invloed van drank en drugs in de lift. In 2017 gingen 263 fietsers hiervoor op de bon. Dat is intussen met 30 procent gestegen naar 344 boetes, of bijna elke dag één boete.

Al is de vraag of dat zo blijft: regeringspartij Open VLD heeft een wetsvoorstel ingediend om fietsers niet langer te beboeten wanneer ze met een paar glazen te veel op naar huis fietsen, “bijvoorbeeld na een festival”, aldus initiatiefnemer Vincent Van Quickenborne. Tegelijk beklemtoonde Van Quickenborne – intussen justitieminister – dat zijn voorstel geen vrijgeleide is om stomdronken op de fiets te kruipen. Wie met zijn fiets over de weg zwalpt, zal nog steeds beboet worden. Gilkinet zei maandag dat hij “openstaat om de discussie over dit wetsvoorstel te voeren, maar het is op dit moment niet onze prioriteit”.

Ook zusterpartij Groen heeft onlangs een wetsvoorstel ingediend om fietsers bij sommige verkeersovertredingen minder zwaar te straffen dan automobilisten, vanuit de logica dat fietsers minder gevaar creëren dan een automobilist. De Fietsersbond steunt beide wetsvoorstellen.

Open VLD pleit voor minder strenge straffen voor dronken fietsers. Wie louter enkele glazen te veel op heeft, maar geen tekenen van dronkenschap vertoont, hoeft volgens een wetsvoorstel van Vincent Van Quickenborne zelfs niet te worden bestraft. De Fietsersbond heeft oren naar het voorstel. Maar veiligheidsinstituut VIAS heeft het over een “verkeerd signaal”.
Kort samengevat pleit Van Quickenborne voor het invoeren van een wettelijk onderscheid tussen automobilisten en fietsers. Die laatsten hoeven voor hem niet even zwaar gestraft te worden wanneer ze op dronken rijden worden betrapt. Volgens Van Quickenborne omdat een geïntoxiceerde fietser voor minder gevaar op de weg zorgt. “Zo’n fietser is in de eerste plaats een risico voor zichzelf.”

De Open VLD-politicus en burgemeester van Kortrijk – die al langer met deze problematiek bezig is – beklemtoont dat hij fietsers geen vrijgeleide geeft. “Wanneer de politie een dronken fietser over de weg ziet zwalpen, zal dat nog steeds aanleiding geven tot een bestraffing: een overtreding van de tweede graad.” Dat is een boete van 116 euro.

3 à 4 pintjes

Maar wanneer een fietser na 3 à 4 pinten wordt tegenhouden en positief blaast – maar geen tekenen van dronkenschap vertoont, iets waarover de verbaliserende agent oordeelt – zal dat in het wetsvoorstel van Van Quickenborne niet langer tot een bestraffing leiden.

“Ik denk dan bijvoorbeeld aan mensen die hun auto bewust laten staan, op bijvoorbeeld een muziekfestival een paar pinten drinken, om vervolgens zonder enig probleem nadien weer naar huis te fietsen.” Volgens Van Quickenborne sluit zijn wetsvoorstel bij de hedendaagse realiteit aan, “waarbij het een goede zaak is dat mensen niet meer dronken achter het stuur van hun auto kruipen, door bijvoorbeeld de fiets te nemen”.

Volgens cijfers van de federale politie wordt in ons land bijna elke dag een fietser geverbaliseerd omdat hij te veel gedronken heeft.

Rijbewijs intrekken

De Fietsersbond is het voorstel genegen, “omdat het tot straffen op maat leidt. Nu worden fietsers soms erg zwaar gestraft, terwijl ze – zeker theoretisch – een minder groot gevaar vormen dan een dronken automobilist. Al benadrukken we dat fietsers te allen tijde hun gezond verstand moeten gebruiken: wie echt te veel op heeft, laat ook beter zijn fiets aan de kant staan.”

Het wetsvoorstel sluit overigens aan bij een wetswijziging van zo’n 2 jaar geleden, waardoor politierechters niet langer automatisch het rijbewijs van een dronken fietser moesten intrekken, wat toen ook als een veel te zware straf werd geïnterpreteerd.

Onberekend gedrag

Veiligheidsinstituut VIAS toont zich echter geen voorstander van het wetsvoorstel van Van Quickenborne: “We vinden het niet oké dat impliciet de boodschap wordt gegeven dat rijden onder invloed minder erg zou zijn wanneer je met de fiets onderweg bent”, aldus VIAS-woordvoerder Stef Willems. “Er gebeuren vandaag nog altijd veel te veel fietsongevallen: 80 procent ervan is trouwens eenzijdig, dus waarbij er geen andere partij is betrokken.”

“Dat geïntoxiceerde fietsers vooral een gevaar voor zichzelf zouden zijn, klopt volgens ons ook niet: een dronken fietser kan door zijn onberekende gedrag bijvoorbeeld een automobilist hinderen, met alle gevolgen van dien wanneer die plots moet uitwijken”, aldus nog VIAS.

Politierechters zijn dan wel weer voorstander voor een aparte berechting van dronken fietsers ten opzichte van dronken automobilisten: “Wanneer zulke zaken tot bij de politierechtbank komen, krijgt een fietser – uiteraard afhankelijk van de omstandigheden – vandaag ook al vaak een minder zware straf dan een automobilist.”